| Papunësia është shtypja më e madhe |
| Publikuar më 13 qershor, 2018 në orën 13:55 ( ) |
Afrim Morina | Intervista | |
|
|
|
Interviste e imagjinuar
Hygoi u lind 1802 dhe vdiq me 1885. Ai shumë mirë mundi të prezantojë vet esencën e Romantizmit, duke u bërë metafora e gjallë. Vepra e tij kaq e shumëllojtë dhe kaq komplekse, prezenca e tij kaq e shndritshme dhe luftarake, bënë që të njihet edhe babai i romantizmit, jo vetëm franqez.
Me këtë mendimtar, të përmasave botërore, kemi mjaftë për çka të bashkëbisedojmë, që edhe rinia e sotme të mësojë për kohën e tij dhe tonën, përme përgjegjeve që do t’i marrim nga Ai. Besojë se nuk kemi çfarë të mësojmë.
Morina:- Çka është lëvdata?
Hugo:- Një lëvdatë është, diçka, si një puthje nëpërmjet një tyli.
Morina:- Cili është më i keq, fajdexhiu apo pronari i sklevërve?
Hugo:- Fajdexhiu është më i keq se pronari i skllevërve; sepse pronari i skllevërve ka pronë vetëm njeriun, por një fajdexhi ka pronë dinjitetin e tij dhe mund ta komandojë dinjitetin e tij.
Morina:- Çfarë është një artist i madh?
Hugo:- Një artist i madh është një burrë i madh, në një fëmijë të madh.
Morina:- Çka është biblioteka?
Hugo:- Biblioteka është akt besimtarie.
Morina:- Po, njeriu i përpirë nga mendimet?
Hugo:- Njeriu nuk është i zvetënuar për shkak se është i përpirë nga mendimet. Ka laboratorë të dukshëm dhe laboratorë të padukshëm.
Morina:- Çka janë krahët e nënës për fëmiun?
Hugo:- Krahët e nënës janë krahë të dlirësisë dhe fëmijët flenë shëndetshëm aty.
Morina:- Si e përkufizoni luftën civile?
Hugo:- Një luftë midis evropianëve është një luftë civile.
Morina:- Mirëpo, Evropa përbëhet nga shumë kombe, madje edhe shtete kombe?
Hugo:- Civilizimet nuk duhet luftuar ndërvete, duhet të ecin së bashku dhe nëse ndodh e kundërta, ajo është luftë civile.
Morina:- Ku është dallimi në mes hallit dhe begatisë?
Hugo:- Halli krijon njerëz dhe begatia krijon përbindësha.
Morina:- Forca dhe idea e kohës, cila është më e fuqishme?
Hugo:- Të gjitha forcat në botë, nuk janë kaq të plotpushtetshme sa një ide, së cilës i ka ardhur koha.
Morina:- Çfarë përbëjnë dëshirat tona?
Hugo:- Pothuaj të gjitha dëshirat tona, kur analizohen mirë, përmbajnë diçka tejet të turpshme.
Morina:- Çka është falja?
Hugo:- Falja është e mirë për ata që e japin dhe për ata që e marrin. Ajo ka vetinë e mirë, të dhënies së mëshirës, për të dyja palët.
Morina:- Dallimi në mes ferrit dhe parajsës?
Hugo:- Një ferr inteligjent do të ishte më i mirë se një parajsë e marrë.
Morina:- Më lehtë mund t’i rrezistosh pushtimit apo idesë?
Hugo:- Një pushtimi ushtarak mund t'i rezistohet, por idesë së cilës i ka ardhur koha, jo.
Morina:- Çka mendoni për arkitekturën njerëzore?
Hugo:- Arkitektura përmban idetë e mëdha të racës njerëzore. Jo vetëm çdo simbol religjioz, por çdo mendim njerëzor, ka faqen e tij në këtë libër.
Morina:- Përzirja në mes të kontrastit dhe sublimes?
Hugo:- Si përzierje e kontrastit me sublimen, grotesku është, nga pikëpamja jonë, burimi më i pasur që ofron natyra.
Morina:- Kur mbushet zemra?
Hugo:- Teksa kuleta zbrazet, zemra mbushet.
Morina:- Njeriu dhe zogu?
Hugo:- Ji si një zog i ulur në një degë të njomë, të cilën e ndjen duke u luhatur poshtë tij, e prapë ai këndon si gjithmonë, duke e ditur se ka flatra.
Morina:- Nëse nuk i pëlqejnë gjërat, siç ka dëshirë dikush?
Hugo:- Pse dikujt nuk i pëlqejnë gjërat siç janë, nuk ka arsye të jetë i padrejtë ndaj Zotit.
Morina:- Nëse i leviz akrepat e orës përpra?
Hugo:- Duke i shtyrë akrepat e orës përpara me duar, ti, prapë, nuk e çon dot përpara kohën.
Morina:- Çka mendoni për trupin dhe shpirtin?
Hugo:- Mendime të tilla janë lutje. Ka momente kur, sido që të jetë sjellja e trupit, shpirti është i përgjunjur ndaj tij.
Morina:- Opinionet dhe parimet, na i zbërtheni?
Hugo:- Ndryshoi opinionete tua, mbaji parimet e tua; ndyshoi gjethet e tua, mbaji të paprekura rrënjët e tua.
Morina:- Edhe më lartë patëm një pyetje për luftën civile, na e sqaroni edhe një herë?
Hugo:- Luftë civile? E çfarë dashke të thuash? A ka ndonjë luftë të huajsh? A nuk është çdo luftë ndeshje midis njerëzve, midis vëllezërve? Pra, ndeshje në mes civilizimeve
Morina:- Të drejtat?
Hugo:- Ngjitur me të Drejtar e Njeriut, fare pranë tyre, janë të Drejtat e Shpirtit.
Morina:- A ka diçka që nuk është rezultat i shkollimit?
Hugo:- Mirëkuptimi, gjithsesi, nuk është rezultat i shkollimit.
Morina:- Çka është me rëndësi për njeriun?
Hugo:- Kursim në stil, saktësi në mendime, vendosmëri në jetë.
Morina:- Cila është zotësia e femrave?
Hugo:- Kureshtja është një nga format e zotësisë femërore.
Morina:- Kush prodhon krim më të gjatë?
Hugo:- Despotizmi është një krim i gjatë.
Morina:- Çka duhet synuar njeriu?
Hugo:- Mos syno të jesh diçka, por të jesh dikush.
Morina:- Çfarë mendimi keni, nëse, nuk bënë njeriu asgjë?
Hugo:- Të mosbërit asgjë është lumturi për fëmijët dhe mjerim për pleqtë.
Morina:- Ndarja e moshave?
Hugo:- Të dyzetat janë pleqëria e rinisë; të pesëdhjetat janë rinia e pleqërisë.
Morina:- Për çfarë duhet të luftojnë mendjet logjike?
Hugo:- Liri në art, liri në shoqëri, ky është qëllimi i dyfishtë për të cilin të gjitha mendjet e vërteta dhe logjike duhet të luftojnë.
Morina:- Po gjeniu?
Hugo:- Gjeniu: mbinjeriu në njeriun.
Morina:- Po, rreziqet e mëdha?
Hugo:- Rreziqet e mëdha e kanë bukurinë e tyre, e cila sjell në dritë vëllezërinë e të panjohurve.
Morina:- Çbënë zakoni?
Hugo:- Zakoni është mëkues i gabimeve.
Morina:- Po, çka është guximi, durimi dhe qëllimi?
Hugo:- Ki guxim për të këqijat e mëdha të jetës dhe durim për të voglat; dhe kur të kesh përmbushur me sukses qëllimin e ditës sate, shko dhe fli i qetë.
Morina:- Njeriu pa zotësi?
Hugo:- A i që nuk është i zoti ta durojë varfërinë, nuk është i zoti të jetë i lirë.
Morina:- Cili njeri është më i suksesshem, sipas Jush?
Hugo:- Kush hap dyer shkollash, mbyll dyer burgjesh.
Morina:- Ju, çfarë do të qoni në varr?
Hugo:- Unë jam një shpirt. Dhe e di mirë që çfarë do të çoj në varr, nuk është vetja ime. Vetja ime do të shkojë tjetërkund. Tokë, ti nuk je humnera ime!
Morina:- Kush jeni Ju?
Hugo:- Unë jam një lum i zgjuar i cili ka pasqyruar pandërprerë të gjitha brigjet para se të derdhet, duke medituar vetëm mbi pamjet, që ja kanë sjellë ato brigje në ndryshim të përhershëm.
Morina:- I doni njerëzit?
Hugo:- I dua të gjithë njerëzit që mendojnë, madje edhe ata që mendojnë ndryshe nga unë.
Morina:- Jeni fetar?
Hugo:- Unë jam një fetar i kundërvënë ndaj fesë.
Morina:- Cila është shtypja më e madhe?
Hugo:- Papunësia është shtypja më e madhe.
Morina:- Çka do të thotë të marrësh iniciativë?
Hugo:- Iniciativë do të thotë të bësh gjënë e duhur, pa e treguar atë.
Morina:- Çka është inteligjenca?
Hugo:- Inteligjenca është grua, fantazia është mëseusja e saj, kujtesa është shërbyesja.
Morina:- Çka është e frikshme?
Hugo:- Nuk është asgjë të vdesësh. Është e frikshme të mos jetosh.
Morina:- Ku gjeni ngushllim?
Hugo:- Njerëzit e zgjuar gjejnë ngushëllim në travajet e jetës.
Morina:- Çka është e pëlqyeshme?
Hugo:- Është më e pëlqyeshmja të bësh një veprim të drejt, i cili nuk është i pranueshëm nga dikush, të cilin, dikush tjetër, nuk e pëlqen.
Morina:- Loti, më afër kujt është?
Hugo:- Buzëqeshja e gëzimit është shumë më afër lotëve së qeshjes.
Morina:- Çka simbolizon qeshja?
Hugo:- Qeshja është dielli që e përzë dimrin nga fytyra njerëzore.
Morina:- Çka është jeta?
Hugo:- Jeta është lulja për të cilën dashuria është mjalta.
Morina:- A ka njerëzimi qendër të vetme?
Hugo:- Njerëzimi nuk është një qark me një qendër të vetme, por një elips me dy pole kryesore, nga të cilët njëri janë faktet dhe tjetri janë idetë.
Morina:- Dalin nga betejat e vogla, akte?
Hugo:- Shumë nga aktet e mëdha, janë kryer në betejat e vogla.
Morina:- Çdo ditë e jetës, sjell edhe hidhërime?
Hugo:- Njeriu mësohet me helmin pika-pika.
Morina:- Kur mundën njerëzit si Ju?
Hugo:- Njerëzit si unë janë të pamundshëm, deri ditën kur ata bëhen të nevojshëm.
Morina:- Ka diçka të veçantë muzika?
Hugo:- Muzika shpreh atë që nuk mund të thuhet dhe ndaj së cilës është e pamundur të heshtës.
Morina:- Flitet se jeni dytësor?
Hugo:- Shijet e mia janë artistokratike, veprimet e mia janë demokratike.
Morina:- Çfarë fuqie kanë eklipset?
Hugo:- Kombet, si yjet, iu nënshtrohen eklipseve. Gjithçka bëhet mirë sapo rikthehet drita dhe eklipsi nuk shndërrohet në natë të pafund. Agimi dhe ringjallja janë sinomike. Rishfaqja e dritës është si mbijetesa e shpirtit.
Morina:- Kur nuk duhet të qeshësh?
Hugo:- Kurr mos qesh me ata që vuajnë; vuaj nganjëherë për atë që qesh.
Morina:- Kush mund ta mbajë sekretin më së miri?
Hugo:- Askush nuk mund ta mbajë sekretin më mirë, se një fëmijë.
Morina:- Çfarë di gruaja?
Hugo:- Askush nuk di më mirë se një grua, si t'i thotë gjërat, që janë njëkohësisht njerëzore dhe të thella.
Morina:- Ka njerëz që besojnë në realizimin e deshirave nga të tjerët?
Hugo:- Dikush beson se të tjerët do të bëjnë atë që ai dëshiron.
Morina:- Cili është synimi më i vështirë?
Hugo:- Një nga synimet më të vështira është, të nxjerrësh vazhdimisht nga shpirti i dikujt, një dëshirë të sëmurë, pothuaj, të pashterëshme.
Morina:- Çfarë mendimi keni për njeriun meditues?
Hugo:- Të soditësh do të thotë të lodhesh, të mendosh do të thotë të bësh. Duartë që rrinë kryq punojnë, duartë e mbledhura veprojnë. Sytë e drejtuar nga Qielli janë një akt krijimi.
Morina:- Cilësinë dhe të metat, si duhet shikuar?
Hugo:- Dikush i shikon cilësitë nga larg dhe të metat nga afër.
Morina:- Si i shpjegoni vetëvrasjet dhe pse ndodhin ato?
Hugo:- Dikush nganjëherë thotë: „Ai vrau veten se i ishte mërzitur jeta.“ Në fakt duhet të thotë: „Ai vrau veten se ishte mërzitur nga mungesa e jetës.“
Morina:- Çfarë jemi ne?
Hugo:- Ëmat tona na bëjnë ose rrënojnë ne, ne jemi fëmijët e bëmave tona.
Morina:- Po, dhimbja?
Hugo:- Dhimbja është e ndryshme si njeriu. Secili vuan si ka mundësi.
Morina:- Dallimi në mes paqes dhe luftës?
Hugo:- Paqja është virtut i qytetërimit. Lufta është krim.
Morina:- Çka ju pëlqen popujve?
Hugo:- Popujve nuk iu pëlqen forca, iu pëlqen vullneti.
Morina:- Cili është sekreti i fitoreve?
Hugo:- Këmbëngulja, sekreti i të gjitha triumfeve.
Morina:- Kur luten njerëzit?
Hugo:- Lutja është një pohim madhështor i padijës.
Morina:- Si mund të na shpjegoni reaksionin?
Hugo:- Reaksioni është një varkë që shkon kundër rrymës, por e cila nuk e ndalon lumin të rrjedhë.
Morina:- Religjioni dhe fillozofia?
Hugo:- Religjionet bëjnë një gjë të dobishme: ato e zbresin Zotin në nivelin e njeriut. Filozofia i përgjigjet duke bërë një gjë të dobishme: ajo e ngre njeriun në nivelin e Zotit.
Morina:- Mund të na shpjegoni për rimën?
Hugo:- Rima, ajo mbretëreshë e skllavëruar, ajo magji supreme e poezisë, ajo krijuese e metrikës sonë.
Morina:- Çka i bëjmë jetës me humbje kohe?
Hugo:- Jeta është e shkurtër, por ne e bëjmë më të shkurtër nga humbja e kohës.
Morina:- Hapësira për të afërmit?
Hugo:- Djali, vëllai, babai, i dashuri, miku. Ka hapësirë në zemër për të gjitha ndjenjat, siç ka hapësirë në qiell për të gjithë yjet.
Morina:- Kur njeriu, jo meritor, don të dali mbi të tjerët, çfarë ndodh?
Hugo:- Shoqëria është një republikë. Kur individët duan të ngrenë veten mbi të tjerët, ata ulen poshtë nga masa, ose nga përqeshja dhe tallja.
Morina:- Cila nga qenjët njerëzore e di se është e paditur?
Hugo:- Kafsha është e paditur për atë që di, njeriu e di se është i paditur.
Morina:- Dallimi në mes bukurisë dhe shëmtisë?
Hugo:- Bukuria ka vetëm një tip, shëmtia ka me mijëra.
Morina:- Simptomet e dashurisë, te të dyja gjinit?
Hugo:- E para simptomë e dashurisë tek një djalosh është droja: tek një vajzë është guximi.
Morina:- Për çka ka nevojë njeriu?
Hugo:- Shpirti njerëzor ende ka nevojë më të madhe për idealen se për realen. Nga realja ne ekzistojmë; nga idealja ne jetojmë.
Morina:- Kush janë kunatat?
Hugo:- Idealja dhe e bukura janë njësoj; idealja i korrespondon idesë, dhe bukuria formës; kështu që ideja dhe lënda janë kunata.
Morina:- Streha e fundit e mbretit dhe popullit?
Hugo:- Streha e fundit e mbretërve është gjylja e topit. Streha e fundit e popullit, hedhja e gurëve.
Morina:- Kur arrin njeriu të kuptojë se është i paditur?
Hugo:- Njeriu i mësuar e di se është i paditur.
Morina:- Pse janë të shenjët njerëzit e vegjel dhe çka përfitohet nga ata?
Hugo:- Njerëzit e vegjël mund të jenë të shenjtë për të mëdhenjtë, dhe prej të drejtave të të dobtit, buron e drejta e të fortit.
Morina:- Kush i bënë njerëzit të egjër?
Hugo:- Malet, pylli dhe deti i bëjnë njerëzit të egjër; ata kultivojnë egërsinë, por nuk e shkatërrojnë njeriun.
Morina:- Ku është dallimi në mes baballarve dhe gjyshërve?
Hugo:- Ka etër që nuk i duan fëmijët e tyre; nuk ka gjyshër që nuk i duan nipat e tyre.
Morina:- Cila është bindja supreme?
Hugo:- Lumturia supreme e jetës është bindja se të tjerët na duan; ngaqë e meritojmë atë, ose pavarësisht nëse e meritojmë atë.
Morina:- Ma çka karakterizohet shekulli i Juaj?
Hugo:- Këtë shekull kemi pasur vetëm një njeri të madh dhe një gjë të madhe: Napoleonin dhe lirinë. Prej dëshirës së njeriut të madh, le të kemi gjënë e madhe.
Morina:- Cilli është dallimi në mes tmerrit dhe lemerisë?
Hugo:- Ekziston një tmerr i shenjtë ndaj gjithçkaje të madhe. Është gjë e lehtë t'ia admirosh medikorietin dhe kodrat; por gjithçka që është tepër madhështore, një gjeni, ashtu si një mal, një ansambël, ashtu si një kryevepër, t'i shikosh nga afër është e lemerishme.
Morina:- Cili është spektakli më i madh?
Hugo:- Është një spektakël më i madhe se deti, ai është qielli; është një spektakël më i madh se qielli, është brendësia e shpirtit.
Morina:- Kush jeton?
Hugo:- Ata që jetojnë janë ata që luftojnë.
Morina:- Ku është dallimi në mes mendimit dhe ëndërrimit?
Hugo:- Mendimi është laboratori i intelektit, ëndërrimi është kënaqësia e tij.
Morina:- Ku është bukuria e gabimit?
Hugo:- Të ngjitesh nga gabimi tek e vërteta është e rrallë dhe e bukur.
Morina:- Cili është religjioni më i mirë?
Hugo:- Toleranca, është religjioni më i mirë.
Morina:- Dallimi në mes virtytit dhe vesit?
Hugo:- Virtuti ka një vello, vesi një maskë.
Morina:- Si i shikojmë të kaluarën dhe të tashmen?
Hugo:- Ne e shikojmë të shkuarën në teleskop dhe të tashmen në mikroskop. Pavarësisht pafundësisë të së tashmes.
Morina:- Çfarë mendimi keni për historinë?
Hugo:- E çfarë është historia? Një jehonë e së kaluarës në të ardhmen; një pasqyrim i së ardhmes në të shkuarën.
Morina:- E shëmtuara e kopshtit…?
Hugo:- Ajo që duket e shëmtuar në një kopsht, duket e bukur në një mal.
Morina:- Si duhet shikuar një femër, gjersa flet?
Hugo:- Kur një femër po flet me ty, dëgjo se çfarë thotë ajo me sytë e saj.
Morina:- Kur do të jeni në mesin tonë?
Hugo:- Kur të kthehet liria, do të kthehem unë.
Prishtinë, 01.06.2018
|
Vërëjtje: Artikujt e botuar në albaniapress.com nuk shprehin domosdoshmërisht mendimet e stafit moderues! |
| Vlerësimi juaj për lajmin |
 |
|
|
|
|
| I keq |
I dobët |
I mirë |
Shumë i mirë |
I mrekullueshëm |
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
| Nuk është vlerësuar deri më tani! |
| Lexuar:
736 herë
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
| Isuf Bytyçi: Bashkëbisedim me Tomë V. Gash... |
E diel, 27 dhjetor 2020 - 20:34
Tomë V. Gashi është avokat, që nga viti 1992, i cili kryesisht, ka punuar gjyqtar për çështje penale 5 vite! Para kësaj kohe, ka punuar në Prokur... |
| KRAHËT E SHQIPES |
E mart, 19 nntor 2019 - 03:25
Bashkëbisedim me Marsela Koçin, veprimtare e çështjes kombëtare dhe kryetare e „Lëvizjës KRAHËT E SHQIPES“
⁃ Kush është zonja. Ma... |
më shumë nga - Intervista » |
|
|
|
|
|
